नरेंद्र दामोदरदास मोदी २६, इ.स. २०१४ पासून स्वतंत्र भारताचे १५ वे पंतप्रधान आहेत.

नरेंद्र दामोदरदास मोदी (जन्म : १७ सप्टेंबर १९५०) हे भारतीय जनता पक्षाचे (भाजपचे) नेते आणि मे २६, इ.स. २०१४ पासून स्वतंत्र भारताचे १५ वे पंतप्रधान आहेत. ते ऑक्टोबर ७, इ.स. २००१ पासून मे २२, इ.स. २०१४ पर्यंत गुजरात राज्याचे मुख्यमंत्री होते. स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर जन्मलेले ते भारताचे पहिले पंतप्रधान आहेत. भाजपच्या गुजरात विधानसभेच्या २००२ ते २०१२ च्या तसेच १९९५ च्या व १९९८ च्या निवडणूक विजयांमध्ये मोदींचे मोठे योगदान होते. ते २००१ च्या ऑक्टोबर मध्ये गुजरातचे मुख्यमंत्री झाले व त्यानंतर सरळ ४ विधानसभा जिंकत मोदींनी मुख्यमंत्रिपदाचा कार्यभार पाहिला. २००९ लोकसभा निवडणुकीसाठीही ते भाजपचे कूटनीतिज्ञ होते.[b]
मोदी हे हिंदुत्ववादी विचारसरणीचे नेते आहेत व संघाचे स्वयंसेवक आहेत. मोदी हे गुजरात राज्याच्या विकासासाठी ओळखले जातात. त्यांच्या अर्थकारणाची प्रशंसा सर्वत्र केली जाते. परंतु २००२ च्या दंगलीत त्यांच्या भूमिकेबद्दल आक्षेप घेतले गेले.जून 1977 मध्ये पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी भारतात आणीबाणीची स्थिती जाहीर केली जी 1977 पर्यंत टिकली. या काळात "आणीबाणी" म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या, त्यांच्या अनेक राजकीय विरोधकांना तुरूंगात टाकले गेले आणि विरोधी गटांवर बंदी घातली गेली.[१३] गुजरातमधील आणीबाणीला विरोध दर्शविणाऱ्या राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या समितीने "गुजरात लोक संघर्ष समिती"चे सरचिटणीस म्हणून मोदींची नियुक्ती केली. त्यानंतर लवकरच आरएसएसवर बंदी घालण्यात आली. अटक टाळण्यासाठी मोदींना गुजरातमध्ये भूमिगत जायला भाग पाडले जावे लागले.[१४] ते सरकारला विरोध करणारे पत्रके छापून, दिल्लीला पाठविण्यात आणि निदर्शने आयोजित करण्यात गुंतले. सरकारला हवे असलेल्या व्यक्तींसाठी सुरक्षित घरांचे जाळे निर्माण करणे आणि राजकीय शरणार्थी आणि कार्यकर्त्यांसाठी निधी उभारण्यातही मोदींचा सहभाग होता. या काळात मोदींनी गुजराती भाषणामध्ये संघर्ष मा गुजरात (गुजरात मधील स्ट्रगल्स ऑफ गुजरात) मध्ये आपत्कालीन काळात घडलेल्या घटनांचे वर्णन करणारे एक पुस्तक लिहिले.[१५] या भूमिकेत त्याला भेटलेला एक कामगार संघटनावादी आणि समाजवादी कार्यकर्ते जॉर्ज फर्नांडिस तसेच इतर अनेक राष्ट्रीय राजकीय व्यक्ती होते. आणीबाणीच्या काळात आपल्या प्रवासात मोदींना अनेकदा वेषात फिरण्यास भाग पाडले जायचे, एकदा भिक्षू म्हणून आणि एकदा शिख म्हणून.[१६]

मोदी पक्षातच उठले आणि 1990 मध्ये त्यांना भाजपच्या राष्ट्रीय निवडणूक समितीचे सदस्य म्हणून नेमण्यात आले.1990 मधील राम रथ यात्रा आणि मुरली मनोहर जोशी यांची १ 199 1992 एकता यात्रा (एकतेचा प्रवास). तथापि, अहमदाबादमध्ये शाळा स्थापण्याऐवजी त्यांनी 1992 मध्ये राजकारणापासून थोडा विश्रांती घेतली; त्यावेळी गुजरातचे भाजप खासदार शंकरसिंह वाघेला यांच्याशी झालेल्या वादानेही या निर्णयामध्ये भूमिका निभावली होती.[१७] मध्ये 1999 मध्ये मोदी निवडणुकांच्या राजकारणाकडे परत आले, काही अंशतः अडवाणींच्या आग्रहावरून आणि पक्षाचे सचिव म्हणून मोदींची निवडणूक रणनीती 1995.च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपाच्या विजयाला केंद्रस्थानी मानली जात होती. त्यावर्षी नोव्हेंबरमध्ये मोदींना भाजपचे राष्ट्रीय सचिव म्हणून निवडले गेले आणि त्यांची नवी दिल्ली येथे बदली झाली, जिथे त्यांनी हरियाणा आणि हिमाचल प्रदेशातील पक्षीय कारवायांची जबाबदारी स्वीकारली. पुढच्याच वर्षी गुजरातमधील भाजपाचे प्रमुख नेते शंकरसिंह वाघेला यांनी लोकसभा निवडणुकीत आपली संसदीय जागा गमावल्यानंतर भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (काँग्रेस, आयएनसी) कडे नाकारला.[१८] गुजरातमधील 1998 Assemblyच्या विधानसभा निवडणुकांच्या निवड समितीत मोदींनी वाघेला यांना पक्षातील गटबाजी संपवण्यासाठी पाठिंबा देणा those्या भाजपा नेते केशुभाई पटेल यांच्या समर्थकांची बाजू घेतली. 1998ची रणनीतीच्या निवडणुकीत भाजपाने सर्वांगीण बहुमत मिळविण्यामागील प्रमुख सूत्र म्हणून त्यांच्या या रणनीतीचे श्रेय देण्यात आले आणि त्या वर्षाच्या मे महिन्यात मोदींना भाजपा सरचिटणीस (संघटना) म्हणून बढती देण्यात आली.